Ετικέτες

Σάββατο 22 Ιουνίου 2024

22 Ιουνίου γεννιέται ο Ερνέστος Τσίλλερ...

 Ερνέστος Τσίλλερ: Ο αρχιτέκτονας που στόλισε την Ελλάδα


Σαν σήμερα, το 1837, σε ένα μικρό χωριό της Σαξονίας κοντά στη Δρέσδη, γεννήθηκε ο Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ (Ernst Moritz Theodor Ziller), ο οποίος σχεδίασε πάνω από 500 κτίρια στην Αθήνα αλλά και επαρχιακών πόλεων, όπως Πάτρα, Αίγιο, Γύθειο, Ερμούπολη.

Το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε στο Radebeul της Σαξονίας




Κατάφερε να συνδυάσει την ελληνική και γερμανική παράδοση και να ενσωματώσει στα έργα του αρχαιοελληνικά και αναγεννησιακά στοιχεία, δημιουργώντας το προσωπικό του στιλ.
Παντρεύτηκε την Ελληνίδα πιανίστα Σοφία Δούδου με την οποία κάνει πέντε παιδιά. Παρέμεινε στη χώρα μέχρι τον θάνατό του, το Νοέμβριο του 1923.
Ο Τσίλλερ, ουσιαστικά, επισημοποίησε τη σύνδεση της Αναγέννησης με την Αρχαιότητα, με τάσεις που εφάρμοσε πρώτος ο δάσκαλός του Theophil Hansen. Η προσωπική συμβολή του έγκειται στον συνδυασμό ελληνικών δομικών και διακοσμητικών στοιχείων με την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική. Είναι σημαντικό ότι δημιούργησε έργα ανάλογης ποιότητας με εκείνα που χτίζονταν στην Βιέννη και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ήρθε στην Αθήνα το 1861 μετά από προτροπή του δασκάλου του για να αναλάβει την επίβλεψη της κατασκευής του κτιρίου της Ακαδημίας Αθηνών.

Είναι ο αρχιτέκτονας του σημερινού Προεδρικού Μεγάρου, τότε ανάκτορο του διαδόχου Κωνσταντίνου, πολλών ιδιωτικών μεγάρων: «Ιλίου Μέλαθρον» για τον ερασιτέχνη αρχαιολόγο Ερρίκο Σλήμαν, τα Μέγαρα Μελά, Όθωνα Σταθάτου, Δεληγιώργη, Καλλιγά, Ψύχα, Πεσμαζόγλου. Έκτισε το Γερμανικό καθώς και Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (για το οποίο τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Φραγκίσκου Ιωσήφ), βίλες στην Κηφισιά και στον Πειραιά την συνοικία Τσίλλερ στην Καστέλα, τα ξενοδοχεία «Μπάγκειον» και «Αλέξανδρος» στην Ομόνοια, εκκλησίες στο Αίγιο, Βέλο Κορινθίας, Βίλια Αττικής, Άγιο Αθανάσιο Πύργου, Άγιο Λουκά Πατησίων, Αγία Τριάδα οδού Πειραιώς, αγορές και σχολεία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Έκανε προτάσεις για τον εξωραϊσμό του Λυκαβηττού ως κέντρο αναψυχής των αστών Αθηναίων (η δενδροφύτευσή του οφείλεται στον Τσίλλερ).

Πέθανε στις 12 Νοεμβρίου του 1923, στην Αθήνα, την πόλη που ερωτεύτηκε και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, μέσα στο οποίο βρίσκονται μερικά μνήματα που έχει σχεδιάσει (οικογενειακό τάφο οικ. Νεγρεπόντη, Μαυσωλείο Ε. Σλήμαν (στην επόμενη φωτογραφία), Μνημείο της οικ. Ευσταθίου Ευγενίδη). 

Όταν ο Τσίλλερ πέθανε το 1923 κηδεύτηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο, στο Τμήμα Προτεσταντών. Όμως το μνημείο του δε βρίσκεται πλέον εκεί. Σίγουρα δεν θα έμοιαζε με το υπέροχο μαυσωλείο του Σλήμαν που σχεδίασε στα τέλη του 1880. Το Νεκροταφείο των Προτεσταντών έχει ορίσει ένα ετήσιο ποσό για τη συντήρηση του νεκροταφείου τους. Εάν το ποσό δεν καταβάλλεται η Επιτροπή του Νεκροταφείου παραχωρεί τον χώρο/τάφο σε άλλον. Μάλλον αυτό έγινε  με το μνημείο του Τσίλλερ. Σε κάθε περίπτωση δεν του άξιζε ένας κατεστραμμένος τάφος στη χώρα που αγάπησε τόσο.

Ο κοσμοπολίτης, οξυδερκής, ιδιοφυής, πολυσχιδής Τσίλλερ, ακούραστος και παθιασμένος με την δουλειά του, άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο. Εκτός από αρχιτέκτων ήταν και πολύ καλός μηχανικός. Ασχολήθηκε με την αντισεισμικότητα των κτιρίων και ήταν ο πρώτος που έφερε τον τεχνητό εξαερισμό και κεντρική θέρμανση στην Ελλάδα.

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποια πολύ σημαντικά έργα του:


"Αθηναϊκή Τριλογία": Aκαδημία Aθηνών, Πανεπιστήμιο, Εθνική Βιβλιοθήκη



Προεδρικό Μέγαρο Ελληνικής Δημοκρατίας



Εθνικό θέατρο



Οικία Σπύρου Μεταξά



Μέγαρο Σταθάτου (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης)



Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού/Υπουργείο Εξωτερικών



Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου 


Μέγαρο Μελά, Αιόλου 93 Αθήνα


Ιλίου Μέλαθρον (Νομισματικό Μουσείο, οικία Ερρίκου Σλήμαν)




'Αγιος Νικόλαος (κτήμα Θων, Αλεξάνδρας και Κηφισίας)



Διοικητήριο στα μεταλλεία Σερίφου

(Agelos Zias)



Μουσείο Ολυμπίας




Δημοτικό Θέατρο Πατρών




Μέγαρο Τσίλλερ, Μαυρομιχάλη 6 Αθήνα (εδώ έζησε για 50 χρόνια μέχρι το 1912)





Το ξενοδοχείο "Παλίρροια" της Χαλκίδας στα σχέδια του Τσίλλερ;
Ο Ερνέστος Τσίλλερ ως καθηγητής (έδρα αρχιτεκτονικής) στο «Σχολείον των Τεχνών» μετέπειτα Πολυτεχνείο, είχε πολλούς και αξιόλογους μαθητές, οι οποίοι βοηθούσαν και μάθαιναν στο πλευρό του σε διάφορα έργα που είχε αναλάβει σε όλη την Ελλάδα (Τατόι, Ιλίου Μέλαθρον, Προεδρικό Μέγαρο). Μεταξύ αυτών και ο Ποθητός Καμάρας από την Τζιά, ο οποίος διορίστηκε το 1886 και διετέλεσε Νομομηχανικός Ευβοίας. Πραγματοποίησε επιβλέψεις, συνέταξε Κτηματολογικούς Χάρτες, εκπόνησε σχέδια και μελέτες μεγάλων έργων και κτηρίων, όπως το Δημαρχείου Χαλκίδας και – συνεργαζόμενος με τον εμποροβιομήχανο Β. Γεωργιάδη – το ξενοδοχείο «Παλίρροια»....



Μετά την κατεδάφιση των τειχών της Πόλης του Κάστρου και την «απελευθέρωση» των ακτών, δημιουργήθηκαν αποβάθρες, κρηπιδώματα και νέοι χώροι στο αναπτυσσόμενο νέο παραλιακό μέτωπο. Έναν τέτοιο χώρο αγόρασε ο βιομήχανος Β. Γεωργιάδης στις 22 Απριλίου του 1904 για την κατασκευή του Ξενοδοχείου Παλίρροια. Για τη σχεδίαση του ξενοδοχείου, ο Καμάρας χρησιμοποίησε το σχέδιο από το Ξενοδοχείο «Θέρμαι Σύλλα» στην Αιδηψό και αντέγραψε τη διακοσμητική πρόσταση με τις Καρυάτιδες από την οικία Βασιλειάδη (μετέπειτα Ποταμιάνου) της «Συνοικίας του Τσίλλερ» στον Πειραιά (το 1875 ο Τσίλλερ αγόρασε μια ακατοίκητη έκταση στην περιοχή της μαρίνας Ζέας και οικοδόμησε μια σειρά από σπίτια δίνοντας ξεχωριστό χαρακτήρα στην περιοχή. Σε αυτά τα σπίτια έμεναν επίσης ο Βασιλιάς Γεώργιος Α' τα καλοκαίρια, σε άλλο η Βασίλισσα Όλγα, σε άλλο η οικογένεια Μπενάκη, στο οποίο φιλοξενήθηκε η Πηνελόπη Δέλτα).

 




Ως γνήσιος μαθητής του Τσίλλερ διακόσμησε με την ημικυκλική πρόσταση των Καρυάτιδων (αγαπημένο διακοσμητικό μοτίβο του Τσίλλερ) με «προστέγασμα» και κιγκλίδωμα στον επάνω όροφο. Οι Καρυάτιδες, ένα χαρακτηριστικό δείγμα της αρχαιοελληνικής γλυπτικής αποτέλεσε το πιο ιδιαίτερο διακοσμητικό στοιχείο του Ξενοδοχείου Παλίρροια έως το 1968 που υπεγράφη το διάταγμα, με το οποίο αυξήθηκε ο συντελεστής δόμησης και το επιτρεπόμενο ύψος των οικοδομών σε περιοχές της Χαλκίδας. Το νεοκλασικό «στολίδι» της Χαλκίδας γκρεμίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε το σημερινό σύγχρονο ομώνυμο ξενοδοχείο.... 

Για περισσότερες πληροφορίες:


Μηχανή του χρόνου, αθηνολόγιο, Νίκος Βατόπουλος, αρχείο Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος (Open House Athens), dinfo, archaiologia.gr, athensvoice, Πρώτο Θέμα, Το Βήμα, eviaportal, athensfirstcemeteryingreek.blogspot.gr
Βιβλίο: Αναμνήσεις του Έρνστ Τσίλλερ, Μαριλένα Κασσιμάτη, βιβλιοπωλείο της Εστίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου