Ερνέστος Τσίλλερ: Ο αρχιτέκτονας που στόλισε την Ελλάδα
Είναι ο αρχιτέκτονας του σημερινού Προεδρικού Μεγάρου, τότε ανάκτορο του διαδόχου Κωνσταντίνου, πολλών ιδιωτικών μεγάρων: «Ιλίου Μέλαθρον» για τον ερασιτέχνη αρχαιολόγο Ερρίκο Σλήμαν, τα Μέγαρα Μελά, Όθωνα Σταθάτου, Δεληγιώργη, Καλλιγά, Ψύχα, Πεσμαζόγλου. Έκτισε το Γερμανικό καθώς και Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (για το οποίο τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Φραγκίσκου Ιωσήφ), βίλες στην Κηφισιά και στον Πειραιά την συνοικία Τσίλλερ στην Καστέλα, τα ξενοδοχεία «Μπάγκειον» και «Αλέξανδρος» στην Ομόνοια, εκκλησίες στο Αίγιο, Βέλο Κορινθίας, Βίλια Αττικής, Άγιο Αθανάσιο Πύργου, Άγιο Λουκά Πατησίων, Αγία Τριάδα οδού Πειραιώς, αγορές και σχολεία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Έκανε προτάσεις για τον εξωραϊσμό του Λυκαβηττού ως κέντρο αναψυχής των αστών Αθηναίων (η δενδροφύτευσή του οφείλεται στον Τσίλλερ).
Πέθανε στις 12 Νοεμβρίου του 1923, στην Αθήνα, την πόλη που ερωτεύτηκε και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, μέσα στο οποίο βρίσκονται μερικά μνήματα που έχει σχεδιάσει (οικογενειακό τάφο οικ. Νεγρεπόντη, Μαυσωλείο Ε. Σλήμαν (στην επόμενη φωτογραφία), Μνημείο της οικ. Ευσταθίου Ευγενίδη).
Όταν ο Τσίλλερ πέθανε το 1923 κηδεύτηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο, στο Τμήμα Προτεσταντών. Όμως το μνημείο του δε βρίσκεται πλέον εκεί. Σίγουρα δεν θα έμοιαζε με το υπέροχο μαυσωλείο του Σλήμαν που σχεδίασε στα τέλη του 1880. Το Νεκροταφείο των Προτεσταντών έχει ορίσει ένα ετήσιο ποσό για τη συντήρηση του νεκροταφείου τους. Εάν το ποσό δεν καταβάλλεται η Επιτροπή του Νεκροταφείου παραχωρεί τον χώρο/τάφο σε άλλον. Μάλλον αυτό έγινε με το μνημείο του Τσίλλερ. Σε κάθε περίπτωση δεν του άξιζε ένας κατεστραμμένος τάφος στη χώρα που αγάπησε τόσο.
Ο κοσμοπολίτης, οξυδερκής, ιδιοφυής, πολυσχιδής Τσίλλερ, ακούραστος και παθιασμένος με την δουλειά του, άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο. Εκτός από αρχιτέκτων ήταν και πολύ καλός μηχανικός. Ασχολήθηκε με την αντισεισμικότητα των κτιρίων και ήταν ο πρώτος που έφερε τον τεχνητό εξαερισμό και κεντρική θέρμανση στην Ελλάδα.
Παρακάτω παρουσιάζονται κάποια πολύ σημαντικά έργα του:
Ο Ερνέστος Τσίλλερ ως καθηγητής (έδρα αρχιτεκτονικής) στο «Σχολείον των Τεχνών» μετέπειτα Πολυτεχνείο, είχε πολλούς και αξιόλογους μαθητές, οι οποίοι βοηθούσαν και μάθαιναν στο πλευρό του σε διάφορα έργα που είχε αναλάβει σε όλη την Ελλάδα (Τατόι, Ιλίου Μέλαθρον, Προεδρικό Μέγαρο). Μεταξύ αυτών και ο Ποθητός Καμάρας από την Τζιά, ο οποίος διορίστηκε το 1886 και διετέλεσε Νομομηχανικός Ευβοίας. Πραγματοποίησε επιβλέψεις, συνέταξε Κτηματολογικούς Χάρτες, εκπόνησε σχέδια και μελέτες μεγάλων έργων και κτηρίων, όπως το Δημαρχείου Χαλκίδας και – συνεργαζόμενος με τον εμποροβιομήχανο Β. Γεωργιάδη – το ξενοδοχείο «Παλίρροια»....
Μετά την κατεδάφιση των τειχών της Πόλης του Κάστρου και την «απελευθέρωση» των ακτών, δημιουργήθηκαν αποβάθρες, κρηπιδώματα και νέοι χώροι στο αναπτυσσόμενο νέο παραλιακό μέτωπο. Έναν τέτοιο χώρο αγόρασε ο βιομήχανος Β. Γεωργιάδης στις 22 Απριλίου του 1904 για την κατασκευή του Ξενοδοχείου Παλίρροια. Για τη σχεδίαση του ξενοδοχείου, ο Καμάρας χρησιμοποίησε το σχέδιο από το Ξενοδοχείο «Θέρμαι Σύλλα» στην Αιδηψό και αντέγραψε τη διακοσμητική πρόσταση με τις Καρυάτιδες από την οικία Βασιλειάδη (μετέπειτα Ποταμιάνου) της «Συνοικίας του Τσίλλερ» στον Πειραιά (το 1875 ο Τσίλλερ αγόρασε μια ακατοίκητη έκταση στην περιοχή της μαρίνας Ζέας και οικοδόμησε μια σειρά από σπίτια δίνοντας ξεχωριστό χαρακτήρα στην περιοχή. Σε αυτά τα σπίτια έμεναν επίσης ο Βασιλιάς Γεώργιος Α' τα καλοκαίρια, σε άλλο η Βασίλισσα Όλγα, σε άλλο η οικογένεια Μπενάκη, στο οποίο φιλοξενήθηκε η Πηνελόπη Δέλτα).
Ως γνήσιος μαθητής του Τσίλλερ διακόσμησε με την ημικυκλική πρόσταση των Καρυάτιδων (αγαπημένο διακοσμητικό μοτίβο του Τσίλλερ) με «προστέγασμα» και κιγκλίδωμα στον επάνω όροφο. Οι Καρυάτιδες, ένα χαρακτηριστικό δείγμα της αρχαιοελληνικής γλυπτικής αποτέλεσε το πιο ιδιαίτερο διακοσμητικό στοιχείο του Ξενοδοχείου Παλίρροια έως το 1968 που υπεγράφη το διάταγμα, με το οποίο αυξήθηκε ο συντελεστής δόμησης και το επιτρεπόμενο ύψος των οικοδομών σε περιοχές της Χαλκίδας. Το νεοκλασικό «στολίδι» της Χαλκίδας γκρεμίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε το σημερινό σύγχρονο ομώνυμο ξενοδοχείο....
