Ετικέτες

Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

Όταν ο Χίτλερ, ο Φρόιντ και ο Στάλιν ζούσαν ταυτόχρονα στη Βιέννη του 1913

Μπορεί να θυμίζει την αρχή ανέκδοτου αλλά δεν είναι!

Τον Ιανουάριο του 1913, ένας άντρας του οποίου το διαβατήριο έγραφε “Σταύρος Παπαδόπουλος” αποβιβάστηκε από το τρένο της Κρακοβίας στο σταθμό “Βόρειος Τερματικός” της Βιέννης. Ο άντρας με σκοτεινή επιδερμίδα και με ένα παχύ μουστάκι κουβαλούσε μαζί του μια ξύλινη βαλίτσα. «Καθόμουν στο τραπέζι», έγραψε αργότερα ο άντρας που είχε έρθει να γνωρίσει, «όταν η πόρτα άνοιξε με ένα χτύπημα και ένας άγνωστος άντρας μπήκε.Ήταν κοντός, λεπτός και είχε ένα βλέμμα που κάθε άλλο από φιλικότητα έδειχνε».

Ο συγγραφέας αυτών των γραμμών ήταν ένας αντιφρονούντας Ρώσος διανοούμενος, εκδότης της ριζοσπαστικής εφημερίδας Pravda (Η Αλήθεια). Το όνομά του ήταν Λέων ΤρότσκιΟ άνθρωπος που περιέγραφε δεν ήταν στην πραγματικότητα ο Παπαδόπουλος, αλλά Iosif Vissarionovich Dzhugashvili, γνωστός στους φίλους του ως Koba και σε εμάς ως Ιωσήφ ΣτάλινΟ Τρότσκι και ο Στάλιν ήταν μόνο δύο από τους εξέχοντες άνδρες που ζούσαν στο κέντρο της Βιέννης του 1913 και των οποίων η ζωή θα διαμόρφωνε μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ιστορίας του 20ού αιώνα. Οι δύο επαναστάτες είχαν καταφύγει στη Βιέννη όντας κυνηγημένοι. 

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ αντίθετα ήταν ήδη καλά εδραιωμένος στην πόλη. Ο σπουδαίος ψυχαναλυτής, ο άνθρωπος που εξερεύνησε τα μυστικά του ανθρώπινου νου, έζησε και εξασκούσε το επάγγελμα του στην οδό Berggasse.

Παράλληλα, ο νεαρός Γιόσιπ Μπροζ, που αργότερα έγινε ο ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας, γνωστός και ως Τίτο, εργάστηκε στο εργοστάσιο αυτοκινήτων Daimler στο Wiener Neustadt, νότια της Βιέννης, όπου αναζητούσε χρήματα και μια καλύτερη ζωή.

Last but not least, ο 24χρονος Αδόλφος από την βορειοδυτική Αυστρία, με το ματαιωμένο όνειρο ζωής να σπουδάσει ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης. Είχε αποτύχει ήδη 2 φόρες και πλέον ζούσε σε μια αποθήκη στην Meldermannstrasse κοντά στο Δούναβη. Χρειάζεται περαιτέρω συστάσεις;

Εν τω μεταξύ στο παλάτι Χόφμπουργκ βρισκόταν ο ηλικιωμένος αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’ της Αυστρίας (Franz Joseph) ο οποίος βασίλευε από τη μεγάλη χρονιά των επαναστάσεων το 1848.

Ο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστρίας, ο διορισμένος διάδοχός του, κατοικούσε στο διπλανό παλάτι Belvedere περιμένοντας ανυπόμονο το θρόνο. Η δολοφονία του τον επόμενο χρόνο θα πυροδοτούσε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Βιέννη το 1913 ήταν η πρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας των 15 εθνών και των 50 εκατομμυρίων υπηκόων. Δεν ήταν ακριβώς ένα καζάνι που έβραζε, είχε προσελκύσει όμως όλους τους φιλόδοξους άνδρες από όλη την αυτοκρατορία, αναφέρει η Dardis McNamee, αρχισυντάκτρια της Vienna Review,  αυστριακής εφημερίδας στην αγγλική γλώσσα, η οποία ζούσε στην πόλη για 17 χρόνια.

Λιγότερο από το 50% των 2 εκατομμυρίων κατοίκων της πόλης ήταν ντόπιοι και περίπου το 1/4 είχε καταγωγή από τη Βοημία (σημερινή δυτική Τσεχία) και τη Μοραβία (σημερινή ανατολική Τσεχία). Έτσι τα τσέχικα ήταν η 2η επικρατέστερη γλώσσα στην πόλη. Η Βιέννη ζούσε τη δική της Βαβέλ, με 12 διαφορετικές γλώσσες να μιλιούνται σε όλη την πόλη. Οι αξιωματούχοι του αυστροουγγρικού στρατού έδιναν τις εντολές τους σε 11 γλώσσες εκτός της γερμανικής και κάθε γλώσσα είχε την δική της επίσημη μετάφραση του εθνικού ύμνου.

Και αυτό το μοναδικό μείγμα δημιούργησε το πολιτιστικό φαινόμενο των Βιεννέζικων καφενείων. Ο θρύλος λέει ότι η γέννηση τους ξεκίνησε από τα σακιά καφέ που άφησαν πίσω τους οι Οθωμανοί μετά την αποτυχημένη πολιορκία του 1683. Η κουλτούρα των καφέ και η έννοια της συζήτησης και την αντιπαράθεσης ήταν πλέον μέρος της βιεννέζικης ζωής, μας εξηγεί ο Charles Emmerson, συγγραφέας του "1913: In Search of the World Before the World" (1913 Αναζήτηση του κόσμου πριν τον μεγάλο πόλεμο).

Η βιεννέζικη πνευματική κοινότητα ήταν αρκετά μικρή στην πραγματικότητα και όλοι γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Το κράτος δεν ήταν τόσο καλά οργανωμένο, γεγονός που ευνοούσε πολιτικούς αντιφρονούντες και κυνηγημένους. Αν κάποιος επιθυμούσε να κρυφτεί στην Ευρώπη και ταυτόχρονα να συναντήσει πολλούς ενδιαφέροντες ανθρώπους, τότε η Βιέννη ήταν η ιδανική επιλογή.

Το αγαπημένο στέκι του Φρόιντ ήταν το Cafe Landtmann που εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και σήμερα (από το 1873). Ο Τρότσκι και ο Χίτλερ σύχναζαν στο Cafe Central λίγα λεπτά πιο μακριά με τα πόδια. Διάβασμα εφημερίδας, κέικ, σκάκι και κουβεντούλα ήταν στο καθημερινό πρόγραμμα των πελατών του καφέ.

Cafe Central


Cafe Landtmann
Αυτό που έκανε τις καφετέριες τόσο σημαντικές ήταν ότι πήγαν όλοι”, λέει η MacNamee. «Υπήρχε λοιπόν μια γόνιμη διασταύρωση κλάδων και ενδιαφερόντων». Πέρα από αυτό, προσθέτει, «ήταν η έξαρση της ενέργειας από την εβραϊκή διανόηση και τη νέα βιομηχανική τάξη, η οποία κατέστη δυνατή, μετά την παραχώρηση πλήρους δικαιώματος ιθαγένειας από τον Φραγκίσκο Ιωσήφ το 1867 και την πλήρη πρόσβαση σε σχολεία και πανεπιστήμια». Και, παρόλο που σ’αυτή την κοινωνία κυριαρχούσαν σε μεγάλο βαθμό οι άνδρες, πολλές γυναίκες είχαν επίσης αντίκτυπο. Η Alma Mahler ήταν ένα καλό παράδειγμα, μεγάλη συνθέτης η οποία έγινε μούσα του καλλιτέχνη Oskar Kokoschka και του αρχιτέκτονα Walter Gropius.

Αν και η πόλη ήταν, και παραμένει, συνώνυμη με τη μουσική, η σκοτεινή πλευρά της ήταν ιδιαίτερα ζοφερή. Τεράστιος αριθμός πολιτών ζούσε σε παραγκουπόλεις και το 1913 σχεδόν 1.500 Βιεννέζοι αυτοκτόνησαν. Η εκτεταμμένη πυρκαγιά που ξέσπασε τον επόμενο χρόνο κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πνευματικής ζωής της Βιέννης.

Η αυτοκρατορία διαλύθηκε το 1918, οδηγώντας τους Χίτλερ, Στάλιν, Τρότσκι και Τίτο σε σταδιοδρομίες που θα σηματοδοτούσαν την παγκόσμια ιστορία για πάντα.

Και η φαντασία οργιάζει για το αν ο Χίτλερ συνάντησε ποτέ τον Τρότσκι ή ο Τίτο συνάντησε τον Στάλιν και βέβαια για το αν όλοι αυτοί επισκέπτονταν τον Φρόιντ για συνεδρίες...

Πηγές: geografikoi.gr, BBC, Wikipedia

Τετάρτη 17 Μαρτίου 2021

17 Μαρτίου: Ο επικήδειος λόγος του Φρίντριχ Ένγκελς για τον Καρλ Μαρξ


Στις 14 Μαρτίου του 1883, ο Καρλ Μαρξ αφήνει την τελευταία του πνοή στο Λονδίνο. Κηδεύτηκε στις 17 Μαρτίου, στο Κοιμητήριο Χάιγκεϊτ, σε στενό κύκλο φίλων και συγγενών.

Αυτή εδώ είναι η επικήδεια ομιλία του Φρίντριχ Ένγκελς, όπως αυτή εκφωνήθηκε στην κηδεία του Μαρξ και δημοσιεύτηκε στη γερμανική εφημερίδα Der Sozialdemokrat στις 22 Μαρτίου 1883.

«Στις 14 του Μάρτη στις 3 παρά τέταρτο το απόγευμα, ο μεγαλύτερος εν ζωή στοχαστής έπαψε να σκέφτεται. Είχε αφεθεί μόνος για μόλις δυο λεπτά, και όταν γυρίσαμε τον βρήκαμε στην πολυθρόνα του ειρηνικά κοιμισμένο, αλλά για πάντα. Μια ανυπολόγιστη απώλεια έχουν υποστεί και το μαχητικό προλεταριάτο της Ευρώπης και της Αμερικής και η ιστορική επιστήμη, με το θάνατο αυτού του ανθρώπου. Πολύ σύντομα θα γίνει αισθητό το κενό που έχει δημιουργηθεί με την αναχώρηση αυτού του ρωμαλέου πνεύματος.

Ακριβώς όπως ο Δαρβίνος ανακάλυψε το νομό της εξέλιξης της οργανικής φύσης, έτσι και ο Μαρξ ανακάλυψε την εξέλιξη της ανθρώπινης Ιστορίας: το απλό, μέχρι τώρα συγκαλυμμένο από τα ιδεολογικά επιστρώματα, γεγονός, ότι οι άνθρωποι πρέπει πριν από όλα να φάνε, να πιούν, να στεγαστούν και να ντυθούν, πριν μπορέσουν να ασχοληθούν με την πολιτική, την επιστήμη, την τέχνη, τη θρησκεία κ.τ.λ., ότι γι’ αυτό η παραγωγή των άμεσων υλικών μέσων συντήρησης και κατά συνεπεία η εκάστοτε βαθμίδα της οικονομικής εξέλιξης που έχει επιτευχθεί από έναν συγκεκριμένο λαό ή κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης εποχής, διαμορφώνουν το θεμέλιο, απ’ όπου αναδύθηκαν και εξελίχθηκαν οι κρατικοί θεσμοί, οι αντιλήψεις για το δίκαιο, την τέχνη, ακόμα και οι θρησκευτικές παραστάσεις, των ανθρώπων αυτής της εποχής, τη βάση απ’ όπου επομένως, και κάτω από το φως της οποίας, πρέπει να εξηγηθούν, και όχι αντίστροφα, όπως γινόταν μέχρι τώρα.

Μα αυτό δεν είναι όλο. Ο Μαρξ επίσης ανακάλυψε τον ειδικό νομό της κίνησης που διέπει τον σημερινό καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, και την αστική κοινωνία που αυτός ο τρόπος παραγωγής έχει δημιουργήσει. Η ανακάλυψη της υπεραξίας έριξε φως δια μιας στο πρόβλημα, που προσπαθώντας να το επιλύσουν όλες οι προηγούμενες έρευνες, τόσο των αστών οικονομολόγων, όσο και των κοινωνικών κριτικών, ψηλαφούσαν στο σκοτάδι.

Δυο τέτοιες ανακαλύψεις θα ήταν αρκετές στη διάρκεια μιας ζωής. Ευτυχής ο άνθρωπος που θα είχε αξιωθεί να κάνει έστω και μια τέτοια ανακάλυψη. Μα σε καθένα ξεχωριστό, από τους πάρα πολλούς τομείς, που ερευνούσε ο Μαρξ και κανέναν επιφανειακά, ακόμα και σ’ αυτόν των μαθηματικών, έκανε πρωτότυπες ανακαλύψεις.

Τέτοιος ήταν ο άνθρωπος της επιστήμης. Αυτό όμως δεν ήταν ούτε το μισό του ανθρώπου. Η επιστήμη ήταν για τον Μαρξ μια ιστορικά κινητήρια, επαναστατική δύναμη. Όμως όσο μεγάλη κι αν ήταν η χαρά του που καλωσόριζε κάθε νέα ανακάλυψη σε κάποια θεωρητική επιστήμη, της οποίας οι πρακτικές εφαρμογές ήταν ίσως αδύνατο να οραματιστείς, δοκίμαζε μια τελείως διαφορετικού είδους χαρά, όταν η ανακάλυψη είχε ως συνεπεία άμεσες επαναστατικές αλλαγές στη βιομηχανία και γενικά στην ιστορική εξέλιξη. Για παράδειγμα, παρακολουθούσε από κοντά την πορεία των ανακαλύψεων στον τομές του ηλεκτρισμού και πρόσφατα εκείνες του Marcel Deprez.

Διότι ο Μαρξ ήταν πριν από κάθε τι άλλο επαναστάτης. Η πραγματική αποστολή του στη ζωή ήταν να συνεισφέρει, με τον έναν ή άλλον τρόπο, να ανατραπεί η καπιταλιστική κοινωνία και οι κρατικοί θεσμοί που έχει δημιουργήσει, να συνεισφέρει στην απελευθέρωση του συγχρόνου προλεταριάτου, που αυτός ήταν ο πρώτος που έκανε δυνατή τη συνείδηση της θέσης του και αναγκών του, τη συνείδηση των όρων της χειραφέτησης του. Ο αγώνας ήταν το στοιχείο του. Και αγωνιζόταν με ένα πάθος, ένα πείσμα, και μια επιτυχία τέτοια, όσο λίγοι. Η πρώτη «Εφημερίδα του Ρήνου» [Rheinische Zeitung] (1842), η παριζιάνικη «Φόρβερτς» [Voerwarts] (1844), η «Γερμανική Εφημερίδα των Βρυξελλών» [Deutsche Brusseler Zeitung] (1847), η «Νέα Εφημερίδα του Ρήνου» [Neue Rheinische Zeitung] (1848-49), το «Βήμα της Νέας Υόρκης» [New York Tribune] (1852-61) και, επιπρόσθετα σ’ αυτά, ένα πλήθος από μαχητικά φυλλάδια, δουλειά σε οργανώσεις στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο, και τελικά, κορωνίδα όλων, ο σχηματισμός της μεγάλης Διεθνούς Ένωσης Εργατών — αυτό μάλιστα ήταν ένα επίτευγμα για το οποίο ο δημιουργός του κάλλιστα θα μπορούσε να υπερηφανεύεται ακόμα και αν δεν είχε κάνει τίποτα άλλο.

Να γιατί, ο Μαρξ ήταν ο πιο έντονα μισητός και συκοφαντημένος άνθρωπος του καιρού του. Οι κυβερνήσεις, και απολυταρχικές και δημοκρατικές, τον απέλαυναν από τα εδάφη τους. Οι αστοί, είτε συντηρητικοί είτε υπερδημοκρατικοί, συναγωνίζονταν μεταξύ τους ποιος θα τον δυσφημίσει περισσότερο. Όλα αυτά τα παραμέριζε σαν να ήταν ιστός αράχνης, αγνοώντας τα, και απαντώντας μόνο όταν ήταν μεγάλη ανάγκη.
Και πέθανε αγαπημένος, τιμημένος, τον θρήνησαν εκατομμύρια επαναστάτες σύντροφοι και συνεργάτες του, από όλη την Ευρώπη και την Αμερική – από τα ορυχεία της Σιβηρίας ως την Καλιφορνία, σε όλα τα μέρη της Ευρώπης και της Αμερικής– και τολμώ να πω ότι αν και μπορεί να είχε αποκτήσει πολλούς αντιπάλους, δεν είχε σχεδόν καθόλου ούτε έναν προσωπικό εχθρό.

Το όνομα του, όπως επίσης και το έργο του, θα ζήσουν δια μέσου των αιώνων.»


(Φωτό: Βικιπαίδεια)

Πηγή: infowar

17 Μαρτίου: St. Patrick's Day και οι Γερμανοί γιορτάζουν μαζί με τους Ιρλανδούς

Ίσως επειδή οι Ιρλανδοί είναι πολύ φιλικοί και ανοικτόμυαλοι άνθρωποι, ίσως γιατί πολλοί από αυτούς ζουν σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, η γιορτή του Αγίου Πατρίκιου δεν έχει σύνορα! Δουβλίνο, Λονδίνο, Μόναχο, Νέα Υόρκη, Βοστώνη, Νέα Ορλεάνη, Σικάγο, Μάντσεστερ και Σαβάννα.

Φέτος μπορεί να μην γίνονται οι συνηθισμένες εκδηλώσεις λόγω της πανδημίας, γενικά όμως και η Γερμανία συμμετέχει στη χαρά των Ιρλανδών για τον Άγιο Πατρίκιο!

Oι Ιρλανδοί γιορτάζουν στις 17 Μαρτίου τον άγιό τους, ο οποίος ως καθολικός επίσκοπος τον 5ο αιώνα τους εκχριστιάνισε. Σύμφωνα με τον θρύλο που τον ακολουθεί, είχε πάντα μαζί του ένα τρίφυλλο τριφύλλι για να εξηγεί και να παρουσιάζει το Τρισυπόστατο του θεού στους Κέλτες. Το τριφύλλι έγινε εθνικό σύμβολο και μασκότ της γιορτής αυτής. Αρχικά ήταν μόνο θρησκευτική γιορτή (από τον πρώιμο Μεσαίωνα), αργότερα καθιερώθηκε ως αργία (1903), άρχισαν να γίνονται παρελάσεις και πάρτι. Παλαιότερα δεν έπιναν και αλκοόλ, κάτι που τα τελευταία χρόνια έχει καταρριφθεί εντελώς.  Πάντα με πρωταγωνιστή το χρώμα της Ιρλανδίας, το πράσινο του σμαραγδιού!

Από το 2010 φωτίζονται αξιοθέατα, μνημεία, πύργοι και στάδια σε πολλές χώρες με αυτό το πολύ όμορφο χρώμα χάρη στην ημέρα αυτή. 

Και στο Μόναχο, αλλά και άλλες πόλεις της Γερμανίας (Βερολίνο, Αμβούργο, Κολωνία, Φρανκφούρτη, Δρέσδη, Ντίσσελντορφ), φωτίζονται σημαντικά κτίρια με τον ίδιο τρόπο και για τον ίδιο λόγο. Στο Βερολίνο υπολογίζεται ότι ζουν αυτή τη στιγμή πάνω από 1.500 Ιρλανδοί. Το πρόσταγμα για την έναρξη της γιορτής:

"Get out the Guinness and the cider: Tonight we' re all Irish!"

Σήμερα λαμβάνουν χώρα μόνο διαδικτυακές εκδηλώσεις με Ιρλανδέζικη μουσική και χορούς, παραδοσιακούς και σύγχρονους, αλλά...

το πρόγραμμα για την παρέλαση και τα πάρτι του 2022 είναι έτοιμο:

https://www.muenchen.de/veranstaltungen/event/8848.html


Πηγές: deutschland.de, muenchen.de, wikipedia, DW, DW Euromaxx, DW Reise

Εικόνες & βίντεο για την Ημέρα του Αγίου Πατρίκιου. Δεν γιορτάζεται μόνο στην Ιρλανδία, αλλά και στη Γερμανία, με το Μόναχο να πρωτοστατεί στους εορτασμούς!

 

Τρίτη 2 Μαρτίου 2021

Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν όπως μεγάλωνε! (Cosmoseduthess)

Albert Einstein

Άλμπερτ Αϊνστάιν Γερμανός φυσικός, τιμημένος με βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1921. Υπήρξε μία από τις πιο δημιουργικές διάνοιες στην ιστορία της ανθρωπότητας και άνοιξε νέους δρόμους στην επιστήμη. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein) γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1879 στο Ουλμ της Γερμανικής Αυτοκρατορίας από εβραίους γονείς: τον επιχειρηματία Χέρμαν Αϊνστάιν (1847-1902) και την Παουλίνε Κοχ (1858-1920), μία αξιόλογη πιανίστρια, που έστρεψε από νωρίς τον γιο της στην κλασική μουσική. Σε ηλικία 5 ετών, ο μικρός Αλβέρτος ξεκίνησε μαθήματα βιολιού και μέχρι το τέλος της ζωής του δεν αποχωριζόταν το αγαπημένο του όργανο. Τίποτε δεν φανέρωνε την ιδιοφυία του όταν ήταν μικρός. Αντίθετα, οι γονείς του είχαν αρχίσει να πείθονται ότι ο καρπός της ένωσής τους ήταν ένα καθυστερημένο αγόρι. Πώς αλλιώς να εξηγούσαν το ότι άρχισε να μιλά σε ηλικία 3 ετών; Ο Αλβέρτος μεγάλωσε στο Μόναχο. Άτακτο παιδί στο σχολείο. Και στα μαθήματα επιεικώς μέτριος. Όχι από τεμπελιά. Από «άποψη». Έλεγε και ξανάλεγε ότι το σχολείο δεν είναι τίποτε άλλο παρά «ένα στρατιωτικό καψόνι για ανεγκέφαλους». Έτσι, προτιμούσε να μελετά στο σπίτι. Τι άλλαξε την εικόνα των γονιών του (και μαζί την εικόνα της ανθρωπότητας για το Σύμπαν); Δύο πατρικά δώρα: μία πυξίδα κι ένα βιβλίο γεωμετρίας. Ώρες ατελείωτες ο πεντάχρονος Αλβέρτος παρατηρεί τον «μπούσουλα» που του χάρισε ο πατέρας του. Το ερώτημα που τριβελίζει το ανήσυχο παιδικό μυαλό είναι πώς και γιατί μία βελόνα μπορεί να δείχνει προς την ίδια κατεύθυνση. Λίγα χρόνια αργότερα, μάλιστα, δίνει ο ίδιος την ερμηνεία: «Δεν μπορεί, μία μυστηριώδης δύναμη που υπάρχει στο χώρο την οδηγεί». Όσο για το βιβλίο της γεωμετρίας, ήταν δώρο γενεθλίων, την ημέρα που ο Αλβέρτος συμπλήρωνε τα 12 χρόνια του. Εντυπωσιάστηκε από το πώς «μαγικές», μη προφανείς, προτάσεις μπορούν να αποδειχθούν με τη λογική και με απλά αξιώματα. Από τότε αγαπημένα του βιβλία έγιναν τα συγγράμματα γεωμετρίας και οι εκλαϊκευμένες επιστημονικές εκδόσεις. Συμβιβαζόμενος με τις επιταγές του εκπαιδευτικού συστήματος, φοίτησε στο γυμνάσιο του Αράου της Ελβετίας και σπούδασε φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Εκεί, το 1901, στα 22 του χρόνια, νυμφεύθηκε τη σερβικής καταγωγής συμφοιτήτριά του Μίλεβα Μάριτς (1875 - 1948). Όπως φάνηκε αργότερα, τους ένωσε μάλλον ο έρωτας για τη φυσική, παρά κάποιο τρελό ερωτικό πάθος. «Οι θεωρίες μας» έλεγε (με έμφαση στον πληθυντικό) όταν αναφερόταν στα επιστημονικά ευρήματά του. Η Μίλεβα ήταν η ισχυρή γυναίκα πίσω από τον ισχυρό άνδρα. Το επιστημονικό alter ego του, με το οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον πολιτικό μηχανικό Χανς Άλμπερτ Αϊνστάιν (1904-1973) και τον Έντουαρντ Αϊνστάιν (1910-1965), αλλά και τη μελαγχολία που γεννά ένας αποτυχημένος γάμος. Ούτε η επιστημονική μούσα του, όμως, ήταν ευτυχισμένη. Οι καταθλιπτικές κρίσεις της Μίλεβα διαδέχονταν η μία την άλλη (απ’ ό,τι έλεγαν, τα ψυχολογικά προβλήματα ήταν «κληρονομιά» από τη μητέρα της). Το 1902, ο Αϊνστάιν προσελήφθη «με τα χίλια βάσανα» στο ομοσπονδιακό γραφείο ευρεσιτεχνιών. Ήταν η ευκαιρία της ζωής του. Η θέση - κλειδί για να μελετήσει πάμπολλους φακέλους με διπλώματα ευρεσιτεχνίας διαφόρων επιστημόνων και η αφορμή για να ξεκινήσει την έρευνά του. Το 1905 δημοσιεύει στο επιστημονικό περιοδικό «Χρονικά της Φυσικής» το επαναστατικής φύσης άρθρο του για την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, που συγκλονίζει την επιστημονική κοινότητα. Η κεντρική ιδέα της θεωρίας ήταν ότι, αν για όλα τα συστήματα αναφοράς η ταχύτητα του φωτός είναι σταθερή και αν όλοι οι φυσικοί νόμοι είναι ίδιοι, τότε τόσο ο χρόνος, όσο και η κίνηση, εξαρτώνται από το σύστημα αναφοράς στο οποίο μετρούνται (η τιμή τους δηλαδή σχετίζεται προς τον εκάστοτε παρατηρητή). Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύει ένα νέο άρθρο, σύμφωνα με το οποίο αν ένα σώμα χάσει ένα ποσό ενέργειας με μορφή ακτινοβολίας, η μάζα του μειώνεται κατά ποσό E/c2 (c = ταχύτητα του φωτός). Το 1907 παρουσιάζει τη διάσημη εξίσωσή του E = mc2, (όπου E = Ενέργεια, m = μάζα και c = ταχύτητα του φωτός), η οποία ήταν καθοριστική για την παραγωγή της πυρηνικής ενέργειας και την κατασκευή της ατομικής βόμβας, στην οποία ωστόσο δεν συμμετείχε. Το 1909 διορίζεται έκτακτος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης κι ένα χρόνο μετά καθηγητής της θεωρητικής φυσικής στο γερμανικό Πανεπιστήμιο της Πράγας, θέση την οποία κράτησε ως το 1912. Ύστερα από τις πιέσεις και την επιμονή διαπρεπών επιστημόνων της εποχής, δέχθηκε να διδάξει στο Ινστιτούτο του Αυτοκράτορα Γουλιέλμου στο Βερολίνο και να γίνει μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Το Βερολίνο ήταν πλέον η έδρα του. Εκεί χώρισε (το 1914) κι εκεί νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά (το 1919), όχι κάποια συνάδελφό του, αλλά την εξαδέλφη του Έλσα Λέβενταλ (1876-1936). Το 1916 δημοσιεύει τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, που είναι μία διευρυμένη εκδοχή της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Σύμφωνα με τη νέα θεωρία, η ύλη προκαλεί καμπύλωση του χώρου. Η βαρύτητα δεν είναι δύναμη, αλλά αποτέλεσμα του γεγονότος ότι τα κινούμενα σώματα ακολουθούν τη συντομότερη οδό μέσα στον καμπυλωμένο χώρο. Λέγεται ότι στη διαμόρφωση των μαθηματικών σχέσεων αυτής της θεωρίας μεγάλη ήταν η συμβολή του σπουδαίου έλληνα μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή (1873-1950), με τον οποίο διατηρούσε φιλία. Ο Αϊνστάιν, όπως και ο ίδιος παραδεχόταν, δεν είχε πολύ καλές σχέσεις με τα θεωρητικά μαθηματικά. Ίσως γι’ αυτό φρόντιζε να δημιουργεί φιλίες με σπουδαίους μαθηματικούς (Καραθεοδωρή, Μινκόφσκι, Μπλούμενταλ, Χίλμπερτ). Ο Αϊνστάιν είναι τώρα ένας καταξιωμένος επιστήμονας, που ανοίγει νέους δρόμους στην επιστήμη. Στις 10 Δεκεμβρίου 1921 η Βασιλική Ακαδημία της Σουηδίας του απονέμει το Νομπέλ Φυσικής για τις εργασίες του στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, με τις οποίες απέδειξε ότι το φως συμπεριφέρεται ταυτόχρονα ως ένας κυματισμός και μία ροή σωματιδίων, ανοίγοντας το δρόμο κυρίως στην έρευνα σχετικά με τα ραντάρ. Στην ιδιωτική ζωή του, όμως, για άλλη μία φορά δυστυχεί. Ο γάμος με την εξαδέλφη του χαρίζει τη γαλήνη της συμβατικότητας και όχι τον έρωτα. «Είμαι άτυχος με τις γυναίκες» εξομολογείται σ’ ένα φίλο του. Η Έλσα είναι περισσότερο φίλη. Και δεν έχει και τόσο καλή γνώμη γι’ αυτόν: «Η καημένη η Μίλεβα έπεφτε σε μελαγχολία, επειδή ο Αλβέρτος είναι από αυτούς τους εγωκεντρικούς επιστήμονες που κοιτάζουν μόνο τη δουλειά τους και τις γυναίκες τις έχουν για υπηρέτριες». Ο Αϊνστάιν αρχίζει να ταξιδεύει διαρκώς, από την Αμερική ως την Άπω Ανατολή κι εξηγεί με πάθος τις θεωρίες του. Οι ναζιστές, που έχουν καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία από τις αρχές του 1933, τον θεωρούν απειλή, όχι μόνο για τις εβραϊκές ρίζες του, αλλά και για το κοφτερό του μυαλό. Τον καθαιρούν απ’ όλες τις θέσεις που κατέχει και του δημεύουν την περιουσία. Ο Αϊνστάιν αναγκάζεται να εγκαταλείψει για πάντα τη Γερμανία. Με ενδιάμεσους σταθμούς τη Γαλλία, το Βέλγιο και τη Μεγάλη Βρετανία, θα εγκατασταθεί τελικά στις Ηνωμένες Πολιτείες (Οκτώβριος 1933), όπου θα γίνει δεκτός με τιμές και θα διοριστεί διευθυντής στο Ινστιτούτο Προκεχωρημένων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον. Τον Αύγουστο του 1939, με επιστολή του προειδοποιεί τον αμερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ για τον κίνδυνο κατασκευής ατομικής βόμβας από τους Γερμανούς, που, όπως επισημαίνει, θα έχει ολέθριες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Τον παροτρύνει, ωστόσο, να χρηματοδοτήσει την έρευνα για την κατασκευή ατομικής βόμβας. Τελειώνοντας την επιστολή του γράφει: «Όταν θα είναι έτοιμη η δοκιμή της πρώτης ατομικής βόμβας να καλέσετε σ’ ένα ερημονήσι του Ειρηνικού εκπροσώπους της Γερμανίας, της Ιαπωνίας, των συμμάχων, καθώς και ουδέτερους παρατηρητές. Ρίξτε τότε τη βόμβα στο ερημονήσι μπροστά σ’ όλους αυτούς. Είμαι σίγουρος ότι όταν ο εχθρός πληροφορηθεί τα αποτελέσματα, θα συνθηκολογήσει χωρίς άλλο. Κι έτσι θα αποφύγουμε το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και θα έχουμε και τα χέρια μας καθαρά όταν θα γίνει ειρήνη». Μετά το τραγικό αποτέλεσμα της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945), είπε στη γραμματέα του: «Καλύτερα να έκοβα τα χέρια μου, παρά να έστελνα εκείνο το γράμμα στον Ρούζβελτ». Από τότε, εκτός από το ερευνητικό του έργο, προσηλώθηκε στην υπεράσπιση της παγκόσμιας ειρήνης. Στις 11 Απριλίου 1955 υπέγραψε με τον Μπέρτραντ Ράσελ τη γνωστή δήλωση, με την οποία καλούσε τις κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων να βρουν ειρηνικό τρόπο για την επίλυση των διαφορών τους. Οι φιλειρηνικές θέσεις του έστρεψαν εναντίον του τη διαβόητη Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών του γερουσιαστή Μακάρθι, ο οποίος τον χαρακτήρισε κομουνιστή και πράκτορα των Σοβιετικών. Το 1965 διαπιστώθηκε ότι ο φάκελλος που είχε ανοίξει γι’ αυτόν το FBI περιείχε 1280 σελίδες. Ο Αϊνστάιν δεν απαρνήθηκε ποτέ την εβραϊκή καταγωγή του. Έδρασε όσο μπορούσε για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ και όταν ο πρωθυπουργός του νεοσύστατου κράτους Νταβίντ Μπεν Γκουριόν του πρότεινε το 1952 να αναλάβει την προεδρία του, αυτός αρνήθηκε, προβάλλοντας τα επιχειρήματα ότι ήταν αρκετά ηλικιωμένος και ότι είχε περιορισμένες πολιτικές ικανότητες. Το 1948 διαγνώστηκε με ανεύρυσμα αορτής και η εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε δεν έλυσε το πρόβλημα. Η υγεία του έβαινε διαρκώς επιδεινούμενη. Όταν το ανεύρυσμα παρουσιάστηκε και πάλι αρνήθηκε νέα χειρουργική επέμβαση, δηλώντας ότι προτιμούσε να φύγει από τη ζωή όταν έλθει η ώρα του. Αυτό συνέβη στις 18 Απριλίου 1955, στο νοσοκομείο του Πρίνστον. Πηγή: Cosmoseduthess ΠΗΓΗ ΒΙΝΤΕΟ: iefimerida.gr 18 Απριλίου 1955: Σαν σήμερα πέθανε Άλμπερτ Αϊνστάιν

3D ταξίδι στην Αρχαία Ελλάδα

 

Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2021

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ📻Ο Τσιγγιρίδης, η Γερμανία, η Θεσσαλονίκη και το όνειρο που έγινε πραγματικότητα


Πρώτα ήρθε το ηλεκτρικό ρεύμα, άναψαν λάμπες στα σπίτια και τους δρόμους το βράδυ, εμφανίστηκε το ψυγείο. Τα αμέσως επόμενα χρόνια μπήκε στα σπίτια του χωριού το ραδιόφωνο, αυτό το μεγάλο κουτί, με τα τεράστια κουμπιά, γεμάτο λυχνίες, που φωτίζανε αμυδρά, όταν ήταν ανοιχτό.

(φωτό: Μηχανή του χρόνου)

📻 Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 καταγράφονται σε δυτικές χώρες οι πρώτοι πειραματισμοί με ραδιοφωνικές εκπομπές, αρκετά χρόνια μετά τη χρήση ασυρμάτου για στρατιωτικούς σκοπούς. Σύντομα άρχισαν να λειτουργούν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη σταθμοί και σε άλλες χώρες με κανονικό πρόγραμμα και περιεχόμενο. Στην Ελλάδα τo 1926 εξέπεμψε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη ο Χρίστος Τσιγγιρίδης (1877-1947), επιχειρηματίας-εισαγωγέας ραδιοφωνικών συσκευών, ο "πατέρας" της ραδιοφωνίας που καταγόταν από τη Φιλιππούπολη της ανατολικής Ρωμυλίας, σημερινό Πλόβντιβ της Βουλγαρίας. Το 1880 ξεσπά το Μακεδονικό και οι Έλληνες της περιοχής διώκονται. Η άλλοτε πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια του Γεώργιου Τσιγγιρίδη περνά δύσκολες ώρες, που επιδεινώνονται με τον θάνατό του. Στις αρχές του 20ου αιώνα τα μέτρα κατά του Ελληνισμού γίνονται πιο πιεστικά. Έτσι εξαναγκάζονται σε φυγή και καταλήγουν στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Εκεί ιδρύουν ένα μικρό εργαστήριο παραγωγής χειροποίητων σιγαρέτων που αποφέρει αρκετά έσοδα κι έτσι, ο Χρίστος μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του. 
(φωτό: lolanaenaallo)

Σπούδασε μηχανολογία στο Πολυτεχνείο της Στουτγάρδης κι εκεί γνώρισε τη Βελγίδα Μαρί Λουίζ Φόγκελ, γόνο παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας κοσμηματοπωλών, που όμως πτώχευσαν στον μεσοπόλεμο. Μετά το γάμο ο Χρήστος Τσιγγιρίδης αποφασίζει να αφήσει το εμπόριο καπνού που έκανε στη Γερμανία και με τα χρήματα που κέρδισε αποφάσισε να κάνει ένα μεγάλο εφηβικό του όνειρο πραγματικότητα: να επιστρέψει στην πατρίδα και να ιδρύσει έναν σύγχρονο ραδιοφωνικό σταθμό, κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα του μεσοπολέμου. Όπερ και εγένετο. Η οικογένεια ζούσε μεταξύ Στουτγάρδης και Θεσσαλονίκης για κάποια χρόνια, η σύζυγός του όμως πέθανε νωρίς κι έτσι ο Τσιγγιρίδης αποφάσισε να τις αφήσει στη γιαγιά τους στη Γερμανία για να συνεχίσει ο ίδιος το ρηξικέλευθο ραδιόφωνο. Μέσα της δεκαετίας του 1920 ο Τσιγγιρίδης επισκεύαζε στον κήπο του σπιτιού του έναν εγκαταλελειμμένο ασύρματο της Γαλλικής Στρατιάς Ανατολής, ισχύος 200 W, που είχε αγοράσει από μια μάντρα. Οι φίλοι και οι γείτονες που περνούσαν από την κατοικία της οδού Βασιλίσσης Όλγας 20 στη Θεσσαλονίκη (τότε οδό Δημοκρατίας), δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ακριβώς προσπαθούσε να κάνει. Βίδωνε, ξεβίδωνε, έβγαζε εξαρτήματα, έβαζε ανταλλακτικά, ρύθμισε, συντόνιζε, μετρούσε και άλλα πολλά, με ένα και μοναδικό σκοπό. Να στήσει ένα ραδιοφωνικό πομπό και να μεταδίδει προγράμματα, όπως είχε κάνει το βρετανικό BBC, από το 1922. Όταν τελικά τα κατάφερε να εκπέμψει, τη φωνή του άκουσαν δύο ακροατές (25 Μαρτίου 1926): Ο ένας ήταν o καθηγητής Φυσικής και φίλος του Ηλίας Αποστόλου, που άκουσε τον Τσιγγιρίδη στην πλατεία Ιπποδρομίου. Ο άλλος ήταν ο πλοίαρχος του πλοίου «Κουίν Ανν» Άντονι Ράντισον, που βρισκόταν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

(φωτό: lolanaenaallo)

Tρία χρόνια αργότερα, το 1929, μετά από κάποιες δοκιμές, δημιούργησε δικό του σταθμό που μετέδιδε πρόγραμμα με ελληνική και ξένη σοβαρή μουσική στο πλαίσιο της ΔΕΘ και μόνο κατά τη διάρκειά της. Το σπίτι του βρισκόταν σχεδόν απέναντι. Έτσι, έστησε αρχικά ένα μαγαζάκι από το οποίο πωλούσε μεγάφωνα και ενισχυτές της Siemens και Halske, της οποίας ήταν αντιπρόσωπος. Στην πινακίδα που είχε βάλει έγραφε: Siemens και Halske, Μέγας Λέκτης. Οι λέξεις Μέγας Λέκτης, δεν ήταν παρά η ακριβής μετάφραση των αγγλικών ή γερμανικών λέξεων soundspeaker ή Lautsprecher. Κάθε φορά που τα μεγάφωνα ακούγονταν, ο κόσμος έμενε έκπληκτος είτε θετικά είτε αρνητικά. Κάποιοι τα έλεγαν κλαμπατσίμπανα, άλλοι όμως άκουγαν και ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το νέο θαύμα της τεχνολογίας. Ας μη ξεχνούμε, ότι ένας ραδιοφωνικός δέκτης την εποχή εκείνη κόστιζε όσο μια μικρή περιουσία, όμως πολύ σύντομα οι δέκτες χιλιαπλασιάστηκαν. 
"Η πρώτη εμφάνισις του ήταν μια σπουδαία και μεγάλη σουπρίζ για το κοινόν. Οι πολυπληθείς επισκέπται της ∆ιεθνούς Εκθέσεως είδαν κάτι περίεργα γλαμπατσίμπανα κρεμασμένα με σύρματα. Ήσαν τα πρώτα μεγάφωνα που είδε και άκουσε η Ελλάς. Τα έφερε στην Ελλάδα ο κ.Τσιγγιρίδης", έγραφαν οι εφημερίδες. «Εδώ Ράδιο Τσιγγιρίδη». 

(φωτό: Ομάδα Μουσείο Ραδιοφωνίας Χρίστος Τσιγγιρίδης)
Το Ράδιο Τσιγγιρίδη παρέδιδε τα πρώτα μαθήματα στους επισκέπτες, αλλά και τα πρώτα μαθήματα μάρκετινγκ, αφού έγινε το πρώτο βαλκανικό ραδιόφωνο, που κάλυπτε τα έξοδά του από τις διαφημίσεις. Το πρόγραμμα είχε λίγο απ΄όλα: Ομιλίες, συνεντεύξεις με ηθοποιούς και λογοτέχνες, δελτία ειδήσεων, παιδικές εκπομπές και μουσική από τραγουδιστές και οργανοπαίχτες, μέσα στο στούντιο. Ο ραδιοσταθμός διαφήμιζε επίσης τα προϊόντα των εκθετών, που έσπευδαν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας. Όσοι ήθελαν να διαφημιστούν αλλά δεν είχαν αρκετά χρήματα, έδιναν στον Τσιγγιρίδη ως αντάλλαγμα κάποια από τα προϊόντα τους. Ο Τσιγγιρίδης ήθελε να αυξήσει τις πωλήσεις ραδιοφώνων για αυτό το λόγο έφτιαξε τον σταθμό, ο οποίος μετέδιδε διαφημίσεις, αναγγελίες και ειδήσεις σε συνεργασία με την εφημερίδα Μακεδονία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Μακεδονία, ο σταθμός ακουγόταν στο Βελιγράδι, στο Γαλάτσι της Ρουμανίας, στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη, στην Κρήτη, στην Αλεξανδρούπολη και στο Παρίσι. Οι προσπάθειες του Τσιγγιρίδη να πάρει άδεια διαρκούς λειτουργίας ήταν συνεχείς. Όμως, για πολλά χρόνια παρέμειναν άκαρπες.
Το μόνο του όφελος ήταν ότι, όταν οι Γερμανοί άρχισαν να αντικαθιστούν τους παλιούς σταθμούς με ισχυρότερους, ο Τσιγγιρίδης έβαλε υποθήκη το σπίτι του και με το δάνειο που πήρε, αγόρασε ένα νέο μεγαλύτερο πομπό. Τον εγκατέστησε στον χώρο της ∆ΕΘ, δίπλα στην Ηλεκτρική Εταιρεία. Ο σταθμός στεγαζόταν σε δύο ξύλινες παράγκες, σε απόσταση 200 μέτρων η μια από την άλλη. Στη μια ήταν το στούντιο, όπου η οροφή ήταν απλώς σκεπασμένη με ψάθες και πισσόχαρτα και στην άλλη βρισκόταν ο πομπός. Όταν έβρεχε, ο ήχος της βροχής περνούσε μέσα από τα μικρόφωνα των εκφωνητών. Ο Τσιγγιρίδης μαζί του έφερε και έναν γερµανό τεχνικό, τον μηχανικό Χανς Κράουτερ. Ο Τσιγγιρίδης πραγµατοποίησε τις πρώτες εκποµπές το 1928, µε τον ποµπό που είχε, ο οποίος µε βία ακουγόταν µέσα στη Θεσσαλονίκη. Το σήµα του σταθµού ήταν το τικ – τακ του ρολογιού του. Ήταν πλέον και επισήμως, ο πατέρας της ραδιοφωνίας στην Ελλάδα. Επίσης κάλυπτε ηχητικά διάφορες εκδηλώσεις, μέχρι και πολιτικές ομιλίες, όπως του Βενιζέλου. Ο κόσμος πλέον μπορούσε να ακούσει και από μακριά τα λόγια των πολιτικών. Έτσι, μεταξύ των πελατών του ήταν και η Βουλή, στην οποία εγκατέστησε την πρώτη ηχητική εγκατάστασηΟι πιτσιρικάδες πετούσαν πέτρες στο στούντιο του Τσιγγιρίδη για να δουν αν θα ακουστούν από το ραδιόφωνο του σπιτιού τους! Ο σταθμός του Τσιγγιρίδη, που ήταν ο πρώτος στα Βαλκάνια, λειτουργούσε σε μονιμότερη βάση από το 1936 και ως το 1947 οπότε και απαλλοτριώθηκε υπέρ του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας· λίγο νωρίτερα τους πομπούς του είχε χρησιμοποιήσει και το ΕΑΜ. Στην μεταξική περίοδο αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα από το καθεστώς γιατί μετέδιδε μη αρεστές ειδήσεις, ενώ αργότερα, στην Κατοχή, μετέδιδε υποχρεωτικά την γερμανική προπαγάνδα, αν και ο Τσιγγιρίδης επινοούσε βλάβες για να μεταδίδει λιγότερο χρόνο το πρόγραμμα.
Οι κρατικές προσπάθειες για ίδρυση ραδιοφωνικού σταθμού, που άρχισαν εντωμεταξύ το 1929, δεν είχαν κάποιο αποτέλεσμα, λόγω δικαστικών διενέξεων και άλλων ζητημάτων. Το διάστημα 1932 ή 1935-1938 εξέπεμπε, για παράδειγμα, στην περιοχή του Πειραιά σταθμός από το υπουργείο Ταχυδρομείων, Τηλεγράφων και Τηλεφώνων. Παράλληλα, όμως, από το 1930 είχε αρχίσει να τίθεται το νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία της ραδιοφωνίας.
Το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου κινήθηκε ενεργά προς τη δημιουργία κρατικού ραδιοφωνικού σταθμού με βοήθεια και έμπνευση από την Ναζιστική Γερμανία, η οποία είχε επενδύσει στο ραδιόφωνο σαν μέσο προπαγάνδας. Έτσι το 1936 ιδρύθηκε η Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών.
Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών (ΡΣΑ) άρχισε να εκπέμπει από τις 25 Μαρτίου 1938 και σε κανονικό πρόγραμμα από τις 21 Μαΐου της ίδιας χρονιάς. Η έδρα του ήταν στα υπόγεια του Ζαππείου. Η πρώτη εκφωνήτρια ήταν η Αφροδίτη Λαουτάρη. ενώ θρυλικό έγινε το σήμα του σταθμού, η βουκολική μελωδία, ο Τσοπανάκος, που έμεινε γνωστό ως τις ημέρες μας.
Το μεταξικό καθεστώς έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην προπαγάνδιση της ιδεολογίας του και για το λόγο αυτό επιδίωκε να μοιράζει συσκευές ραδιοφώνου σε απομακρυσμένες περιοχές. Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι ραδιοφωνικές συσκευές στην Ελλάδα αυξήθηκαν από 10.000 το 1936 σε 60.000 το 1940, ο υπολογισμός του κοινού όμως είναι δύσκολος γιατί πολλά ραδιόφωνα έπαιζαν σε δημόσιους χώρους, υπήρχαν δε και λαθρακροατές.
Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου το ραδιόφωνο μετέδιδε πληροφορίες για τις συγκρούσεις και χρησιμοποιήθηκε για την κινητοποίηση της ελληνικής πλευράς. Λίγο πριν από την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων στην Αθήνα, σε μια δραματική έκκληση ο εκφωνητής κάλεσε τους ακροατές να μην πιστεύουν το σταθμό που σε λίγο θα μετέδιδε ψέματα. Μετά την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ο ΡΣΑ μετέδιδε τη γερμανική προπαγάνδα, αν και το προσωπικό προσπαθούσε με κάθε τρόπο να το διακόπτει, προσποιούμενο τεχνικές δυσκολίες. Οι κατοχικές αρχές προσπάθησαν να σφραγίσουν ραδιόφωνα για να ακούγεται μόνο ο ΡΣΑ και να επιβάλλουν μεγάλες ποινές για τα αδήλωτα ή ασφράγιστα ραδιόφωνα, χωρίς μεγάλη επιτυχία. Όσοι είχαν ραδιόφωνο άκουγαν κρυφά την Ελληνική Υπηρεσία του BBC από το Λονδίνο.
Το ξεκίνημα του ραδιοφώνου στην Ελλάδα μέσα από τις μαρτυρίες των ανθρώπων που εργάσθηκαν για τις πρώτες ραδιοφωνικές εκπομπές (Aρχείο EΡT):


📻 Μεταπολεμική εποχή (1945-1987)
Οι Γερμανοί, λίγο πριν αποχωρήσουν από την Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944, προσπάθησαν να ανατινάξουν τους πομπούς του σταθμού στα Λιόσια, ωστόσο κατέστρεψαν μόνο έναν στους τρεις. Μετά την απελευθέρωση το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), που ιδρύθηκε στις 16 Ιουλίου 1945, προσπάθησε να ανασυγκροτήσει το ραδιόφωνο. Το 1947 ίδρυσε ψυχαγωγικό σταθμό στην Θεσσαλονίκη, το 1952 το περισσότερο ψυχαγωγικό Δεύτερο Πρόγραμμα και το 1954 το Τρίτο Πρόγραμμα το οποίο εξαρχής μετέδιδε κλασική μουσική (το Πρώτο παρέμενε ενημερωτικό και επιμορφωτικό).
Από το 1948, μεσούντος του εμφυλίου άρχισε να λειτουργεί και ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων. Ραδιοφωνικό σταθμό, την Φωνή της Αλήθειας, είχε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και ο Δημοκρατικός Στρατός που εξέπεμπε από τη Γιουγκοσλαβία και αργότερα τη Ρουμανία, το πρόγραμμά του όμως ακούγονταν από λίγους και είχε μικρή απήχηση. Η Φωνή της Αλήθειας εξέπεμπε ως το 1967.
Όπως προέβλεπε η νομοθεσία της εποχής (AN 1663/1951) ιδρύθηκαν αρκετοί ακόμη στρατιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι οποίοι αποδείχτηκαν μάλιστα δημοφιλείς, αποσπώντας κέρδη από τους δημόσιους. Καθώς επιβλέπονταν από το ΓΕΕΘΑ ήταν εκτός του ελέγχου της πολιτικής εξουσίας ή του ΕΙΡ. Το ΕΙΡ ίδρυσε και αυτό πολλούς περιφερειακούς σταθμούς στη δεκαετία του 1950 που ανέπτυξαν δικό τους πρόγραμμα. Γενικότερα, μετά τον πόλεμο οι αλλαγές ήταν λίγες λόγω και της γραφειοκρατικής δομής του ΕΙΡ που δεν επιθυμούσε να αναπτυχθεί ένα άλλο μοντέλο ραδιοφωνίας. Ωστόσο, για χρόνια το ραδιόφωνο ήταν μετά τις εφημερίδες η βασική πηγή ενημέρωσης στην Ελλάδα.
Η Χούντα των Συνταγματαρχών έστρεψε το ενδιαφέρον της στην τηλεόραση, που είχε αρχίσει από το 1966 πειραματικές εκπομπές με αυξανόμενη απήχηση στο κοινό. Το ραδιόφωνο παρέμενε στενά ελεγχόμενο και προπαγανδιστικό. Για αυτό το λόγο πολλοί άκουγαν τότε την ελληνική εκπομπή του BBC και αυτήν της Deutsche Welle που αμφότερες είχαν έντονα αντιστασιακό χαρακτήρα.
Κατά την μεταπολίτευση, έγιναν προσπάθειες για τη βελτίωση του ραδιοφωνικού προγράμματος. Μια ιδιαίτερη προσπάθεια για ένα διαφορετικό μοντέλο ραδιοφώνου έγινε από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 από τον Μάνο Χατζιδάκι όταν του ανατέθηκε η διεύθυνση της ραδιοφωνίας και αργότερα του Τρίτου Προγράμματος. Ο σταθμός απέκτησε ευρύτερη πολιτιστική διάσταση παράγοντας ποιοτικό πρόγραμμα με απήχηση στο κοινό. Ωστόσο οι συγκρούσεις του Χατζηδάκη με την γραφειοκρατία της ΕΡΤ και τη νέα διοίκηση από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που εξελέγη το 1981 οδήγησαν το εγχείρημα σε τέλος με την παραίτησή του το 1982.
📻 Επικράτηση της ιδιωτικής ραδιοφωνίας (1987 ως σήμερα)
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 είχε αρχίσει να τίθεται πιο έντονα το αίτημα για μη κρατική ραδιοφωνία και, προς τα μέσα, για τηλεόραση. Ο πρώτος νόμιμος ιδιωτικός ραδιοσταθμός ήταν ο Αθήνα 9.84 που εξέπεμψε στις 31 Μαΐου 1987. Ακολούθησε το Κανάλι 1 στον Πειραιά στις 26 Ιουνίου και τον Σεπτέμβριο ο FM100 στη Θεσσαλονίκη. Σύντομα ιδρύθηκαν δεκάδες σταθμοί σε όλη τη χώρα, φέρνοντας τη λεγόμενη άνοιξη της ραδιοφωνίας.
Ξεχωριστή σημασία είχε δοθεί στην ανάπτυξη τοπικής ραδιοφωνίας η οποία θα στόχευε στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία των κατοίκων ενός ή περισσότερων δήμων. Ο πρώτος διαδημοτικός σταθμός ήταν ο Δίαυλος 10 που εξέπεμπε με την ευθύνη δήμων της Αττικής. Στην πρώτη περίοδο μετά την ίδρυσή τους, τα δημοτικά ραδιόφωνα είχαν ευρεία διάδοση και προσέλκυαν το κοινό των περιοχών όπου εξέπεμπαν, αλλά αργότερα επικράτησαν οι ιδιωτικοί σταθμοί που ήταν καλύτερα εξοπλισμένοι και είχαν καλύτερη χρηματοδότηση. Τα σχέδια στα τέλη της δεκαετίας του 1980 για ολοκληρωμένη παρουσία και κάποιες προτάσεις για τη δημιουργία δικτύων σταθμών δεν είχαν συνέχεια. Όσοι σταθμοί δημιουργήθηκαν είχαν μεγάλη εξάρτηση από τις δημοτικές παρατάξεις που είχαν τη πλειοψηφία (έμμεσα και τα κόμματα) και συσσώρευσαν μεγάλα χρέη. Τελικά, οι σταθμοί υποχώρησαν μπροστά στο εμπορικό ραδιόφωνο.
Η απουσία σαφούς πλαισίου έφερε την έκρηξη της ραδιοφωνίας, με πολλούς (άγνωστο πόσους ακριβώς) ημινόμιμους σταθμούς. Το 1994 υπολογίζεται ότι σε όλη την Ελλάδα υπήρχαν 1.200 ραδιοφωνικοί σταθμοί, απο τους οποίους 256 ήταν στο λεκανοπέδιο. Μια δεκαετία αργότερα, το 2005, καταμετρώνταν από το ΕΣΡ 777 σταθμοί. Από την άλλη πλευρά, παρά την εισαγωγή της ιδιωτικής τηλεόρασης, το κοινό της ραδιοφωνίας έμεινε σταθερό τη δεκαετία του 1990 και του 2000.
Η διοικητική συνένωση τηλεόρασης και ραδιοφώνου υπό την ΕΡΤ ΑΕ το 1987 επιδείνωσε τα γραφειοκρατικά προβλήματα στο δημόσιο ραδιόφωνο (ΕΡΑ) και την έβαλε στο περιθώριο σε σχέση με την τηλεόραση, που και αυτή πιέστηκε πολύ από την ιδιωτική τηλεόραση μετά το 1989. Η ποσότητα και η ποιότητα του προγράμματος υποβαθμίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και οι ακροαματικότητες υποχώρησαν σημαντικά.
Την άνοιξη του ραδιοφώνου διαδέχτηκε μία περίοδος πειραματισμών και ανταγωνισμού. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι ιδιωτικοί σταθμοί, συνήθως οι ενημερωτικοί (μεταξύ τους ο Σκάι, ο Αντέννα και ο Flash), κατέγραφαν πολύ υψηλές ακροαματικότητες και ήταν έντονα πολιτικοποιημένοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Σκάι που ενεπλάκη την περίοδο 1990-1993 σε διαμάχη με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ο σταθμός είχε ακροαματικότητες του 30-40%, ποσοστό που δεν έχει φτάσει άλλος έκτοτε στην Ελλάδα, ο οποίες αποδίδονται σε αυτήν τη διάμαχη. Ωστόσο, προς το τέλος της δεκαετίας, το ενδιαφέρον υποχώρησε προς όφελος των ψυχαγωγικών σταθμών. Μετά τη χρηματιστηριακή κρίση τα ραδιόφωνα προέβησαν σε μεγάλες περικοπές προσωπικού και προγραμμάτων, αποδυναμώνοντας τον ενημερωτικό τους ρόλο. Ενισχύθηκαν, αντίθετα, τα κρατικά ραδιόφωνα που διατήρησαν τον ενημερωτικό και ψυχαγωγικό ρόλο τους και τα αθλητικά ραδιόφωνα τα οποία είχαν φτηνό και πολιτικά αδιάφορο πρόγραμμα.
Οι ραδιοσταθμοί στην περιφέρεια λόγου κόστους επενδύουν λιγότερο στην ενημέρωση και περισσότερο στην ψυχαγωγία. Πολλοί συνδέονται για μερικές ώρες κάθε ημέρα με μεγάλους αθηναϊκούς σταθμούς και αναμετεδίδουν το πρόγραμμά τους.
Λόγω της κρίσης και των τεχνικών διευκολύνσεων, διάδοση γνωρίζει τα τελευταία χρόνια το δικτυακό ραδιόφωνο που είναι κυρίως μουσικό και προσπαθεί να επιλέγει μουσική από ευρύτερο φάσμα επιλογών. Καταγράφονται ακόμη προσπάθειες για αυτοοργανωμένους σταθμούς από εργαζόμενους σταθμών που έκλεισαν και πλέον διαχειρίζονται μόνοι το πρόγραμμα και την επιχείρηση.Στις 04/01/2017 η ΕΡΤ ξεκίνησε πιλοτικά εκπομπή σε DAB+ στην Αττική από τον Υμηττό.

📻 Ψυχαγωγία και επιμόρφωση
Ο σταθμός του Τσιγγιρίδη, παρά τις περιστασικές εμφανίσεις του, ήδη από την αρχή είχε ποικίλο πρόγραμμα με μουσική, θέατρο και παιδικές εκπομπές. Το μεταξικό ραδιόφωνο, από την πλευρά του, ήταν χωρισμένο σε ζώνες με χρηστικό και προπαγανδιστικό περιεχόμενο που απευθύνονταν η κάθε μία σε ειδικό κοινό (η ώρα των αγροτών, των παιδιών κ.ο.κ) ενώ μεταδίδονταν και θεατρικές παραστάσεις. Η μουσική του ΡΣΑ ήταν κυρίως η ελαφρά της εποχής, κλασική μουσική και ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, όμως άλλα είδη ήταν αποκλεισμένα, όπως τα ρεμπέτικα.
Όπως διαμορφώθηκε το πρόγραμμα του ΕΙΡ τη δεκαετία του 1950, το Πρώτο Πρόγραμμα ήταν σοβαρό και ενημερωτικό, το Δεύτερο ήταν περισσότερο ψυχαγωγικό (μετέδιδε και αθλητικά) και το Τρίτο, που μετέδιδε στην περιοχή της Αθήνας, έδωσε βάρος στον πολιτισμό και την κλασική μουσική. Περισσότερο λαϊκό ήταν, τηρουμένων των αναλογιών, το πρόγραμμα των σταθμών των ενόπλων δυνάμεων.
Από το ΕΙΡ πέρασαν σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων, όπως ο Στράτης Μυριβήλης και το 1953-54 ο Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος το 1950-1953 ήταν διευθυντής προγράμματος, που έδωσαν βάρος στην ανάπτυξη ποιοτικού πολιτιστικού προγράμματος. Σημαντικό ήταν ακόμη το έργο του θεατρικού συγγραφέα Διονύσιου Ρώμα, ο οποίος προετοίμασε πολλές εκπομπές με θεατρικά έργα και απαγγελίες από μεγάλους ηθοποιούς (Κατίνα Παξινού, Αλέξης Μινωτής κ.ά). Μακρά παρουσία (1939-1966) και μεγάλη απήχηση είχε, ακόμη, η εκπομπή της Αντιγόνης Μεταξά, της Θείας Λένας, που διασκέδαζε και επιμόφωνε τα παιδιά ακόμα και μέσα στην κατοχή. Εξαιρετικά δημοφιλή ήταν στο πλατύ κοινό τα ραδιοφωνικά σίριαλ σε συνέχειες της δεκαετίας του 1960, όπως «Το σπίτι των ανέμων» και το «Μικρή, πικρή μου αγάπη».
Διαφορετική λογική από τα κρατικά ραδιόφωνα είχε το πρόγραμμα των ιδιωτικών σταθμών που ήταν χωρισμένο σε ζώνες και επεκτάθηκε σε όλο το 24ωρο. Το πρωί, συχνά από τα ξημερώματα, και μέχρι το μεσημέρι επικρατούσαν οι ενημερωτικές εκπομπές και το μεσημέρι μεταδίδονταν ειδησεογραφικά μαγκαζίνο. Η μουσική έπαιζε στα διαλείμματα του λόγου των παρουσιαστών που συχνά ήταν ντουέτα. Το απόγευμα κυριαρχούσαν οι μουσικές εκπομπές, όπως και το βράδυ, ενώ μετά τα μεσάνυχτα παίζονταν εκπομπές σε επανάληψη ή μουσική non-stop. Τα ιδιωτικά μουσικά ραδιόφωνα, από τη δεκαετία του 1990 άρχισαν να εξειδικεύονται ως προς το είδος της μουσικής που έπαιζαν: ελληνική έντεχνη ή ελληνική λαϊκή μουσική και για όσους έπαιζαν ξένη μουσική, ροκ ή εμπορική ποπ, σπανιότερα τζαζ ή έθνικ.
Παραταύτα, μετά το 2000, οι περικοπές στο μουσικό πρόγραμμα καθιέρωσαν την playlist, μια αυτοματοποιημένη (από υπολογιστή) διαδικασία επιλογής τραγουδιών. Η playlist έριξε μεν το κόστος λειτουργίας του σταθμού, αλλά επικρίνεται για την μονομέρεια και την έλλειψη ζωντάνιας στο πρόγραμμα.
Όπως συνέβη και με την τηλεόραση, μεγάλο μέρος των εκπομπών της κρατικής ραδιοφωνίας έχει χαθεί, είτε γιατί δεν υπήρχε η τεχνική δυνατότητα ηχογράφησης είτε γιατί το αρχείο καταστράφηκε. Πιο πρόσφατα, πάντως, αρκετοί σταθμοί διαθέτουν στο ίντερνετ αρχείο με εκπομπές τους.
Σημαντική εξέλιξη και πρωτοβουλία είναι το Πρώτο μαθητικό Ραδιόφωνο, European School Radio, με έμφαση στη συνεργατικότητα σχολείων της ίδιας βαθμίδας και την αμεσότητα επικοινωνίας με ζωντανές εκπομπές στις οποίες συμμετέχουν και πρώην μαθητές- ραδιοφωνικοί παραγωγοί. Κατόπιν εισήγησης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής προτείνεται η θεματική ενότητα Μαθητικό Ραδιόφωνο να συμπεριλαμβάνεται στα προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Φεστιβάλ Μαθητικού Ραδιοφώνου, Διαγωνισμοί και συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα Erasmus).
Η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου καθιερώθηκε με απόφαση της UNESCO για την 13η Φεβρουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία το 1946 πρωτολειτούργησε το ραδιόφωνο του ΟΗΕ.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου είναι ο εορτασμός του ραδιοφώνου ως Μέσου Μαζικής Επικοινωνίας, η βελτίωση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ των ραδιοφωνικών οργανισμών και η ενθάρρυνση των μεγάλων διεθνών δικτύων, όσο και των τοπικών ραδιοφώνων, να προωθήσουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση και την ελευθερία της έκφρασης στα ερτζιανά.

Οι δημόσιοι Γερμανικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί για όσους επιθυμούν εξάσκηση στη Γερμανική γλώσσα:

(Πηγές: Σαν Σήμερα/Βικιπαιδεια, Μηχανή του χρόνου, Deutsche Welle, Μουσείο Ραδιοφωνίας "Χρίστος Τσιγγιρίδης")

Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021

11 Φεβρουαρίου Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών στην Επιστήμη

Σε αυτή την #WomenScienceDay ας γνωρίσουμε αυτήν την ισπανική πρωτοβουλία για την ανάδειξη των γυναικών στην Επιστήμη. Αναπτύσσεται σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Ισπανία. 🇪🇸 🇪🇺 Ο ιστός αφηγείται φανταστικές ιστορίες γυναικών και ρωτάει μερικές ερωτήσεις όπως τι θα συνέβαινε αν ο Αϊνστάιν είχε γεννηθεί γυναίκα. 👩 🔬 Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για εκπαιδευτικούς σκοπούς 📕 https://www.nomorematildas.com/en 🏅 Γερμανίδες ερευνήτριες https://www.facebook.com/deutschland.de/videos/432163858203668/

Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2021

Marienplatz Μόναχο: Το Glockenspiel και η ιστορία του


Tο Νέο Δημαρχείο (γερμανικά: Neues Rathaus) του Μονάχου βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Πλατείας της Παρθένου Μαρίας (Μαρίενπλατς/Marienplatz) και φιλοξενεί το Δημοτικό Συμβούλιο, τα γραφεία του Δημάρχου και διοικητικές υπηρεσίες της πόλης του Μονάχου, στη Βαυαρία της Γερμανίας.

Glockenspiel στην Marienplatz

Ένα αξιοσημείωτο στο δημαρχείο είναι το Glockenspiel, το δρώμενο που επαναλαμβάνεται κάθε μέρα στην Marienplatz, στο ρολόι του δημαρχείου της πόλης.

Κάθε μέρα στις 11 το πρωί, όπως επίσης και στις 12 και στις 5 το απόγευμα το καλοκαίρι, οι φιγούρες που βρίσκονται στον πύργο του δημαρχείου στην κεντρική πλατεία του Μονάχου, ζωντανεύουν.

Εκείνες τις ώρες η πλατεία κατακλύζεται από επισκέπτες που παρακολουθούν το δρώμενο.

Πρόκειται για ένα δρώμενο που διαδραματίζεται στο νέο δημαρχείο της πόλης εδώ πάνω από 100 χρόνια. Χωρίζεται σε δύο μέρη, ενώ η συνολική διάρκειά του κυμαίνεται μεταξύ 12 και 15 λεπτά.

Φιγούρες

Στο πρώτο μέρος οι φιγούρες της πάνω σειράς αναπαριστούν το γάμο ενός δούκα της παλιάς εποχής – πρόκειται για τον ίδιο δούκα που έχτισε την διάσημη μπυραρία Hofbräuhaus.

1ο μέρος

Στο τέλος του πρώτου μέρους δύο ιππότες – ο ένας Βαυαρός – κονταροχτυπιούνται για την δόξα του δούκα. Μετά από 2 απόπειρες, στην τρίτη πάντα νικά ο Βαυαρός ιππότης με την μπλε και άσπρη στολή.

2ο μέρος

Το δεύτερο μέρος αναπαριστά τον χορό των βαρελάδων τον καιρό της πανούκλας που χτύπησε το Μόναχο. Ο χορός είναι ιδιαίτερα χαρούμενος, σαν μια απόπειρα να εξορκιστεί το κακό.

Απολαύστε το με την πρώτη ευκαιρία!


bavariagr.de

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2021

Η Ελληνική εκπομπή του Μονάχου

🎙 🇬🇷 Ένα έντυπο-αφιέρωμα στην «Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου», το ραδιοφωνικό πρόγραμμα που ταυτίστηκε με την ελληνική μετανάστευση και συνόδευσε για δεκαετίες τους Έλληνες στη Γερμανία, κυκλοφόρησε πρόσφατα ο «».
Η «Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου» ενημέρωνε με συνέπεια για 37 συναπτά έτη (Νοέμβριος 1964 - Δεκέμβριος 2002), όχι μόνο τον Ελληνισμό του Μονάχου, αλλά ολόκληρης της Γερμανίας. Ειδικά τα χρόνια της δικτατορίας, ο ρόλος της εκπομπής διευρύνθηκε και ταυτίστηκε με την ακηδεμόνευτη ενημέρωση και ταυτόχρονα με την ευαισθητοποίηση των γερμανικών ΜΜΕ. Με το ανεξίτηλο στίγμα του Παύλου Μπακογιάννη, ο οποίος και διετέλεσε Διευθυντής του Προγράμματος από το 1964 έως το 1974, η Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου εξελίχτηκε σε βήμα αντιδικτατορικού αγώνα.
Στο αφιέρωμα φιλοξενούνται συνεντεύξεις με τους πρώην διευθυντές του προγράμματος Κώστα Πετρογιάννη και Ελένη Ηλιάδου, με τον αθλητικό συντάκτη της εκπομπής Ασημάκη Χατζηνικολάου, καθώς και άρθρο-αναδρομή στην ιστορία του Ελληνικού Προγράμματος από το δημοσιογράφο Γιώργο Παππά, ο οποίος ήταν ένα από τα μέλη της συντακτικής ομάδας της ελληνικής εκπομπής και τα τελευταία χρόνια είναι ανταποκριτής της ΕΡΤ και της εφημερίδας „ΤΑ ΝΕΑ“ στο Βερολίνο. 
Πηγή: Botschaft von Griechenland in Berlin

 

28 Ιανουαρίου: Ο Χίτλερ και τα παιχνίδια εξουσίας

Σαν σήμερα το 1932, ο Αδόλφος Χίτλερ εισηγείται το πρόγραμμα του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος σε συγκέντρωση βιομήχανων και τραπεζιτών στο Ντίσελντορφ.
Ενα χρόνο μετά στις 4 Ιανουαρίου του 1933, στο σπίτι του τραπεζίτη Σρέντερ στην Κολωνία, πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα σύσκεψη, όπου πήραν μέρος ο οικοδεσπότης, προσωπικότητες των μεγάλων μονοπωλίων σαν τους Φέγκλερ, Κίρντορφ, Τίσεν καθώς και πολιτικοί εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου όπως οι Πάπεν και Χούγκενμπεργκ.
Στη σύσκεψη αποφασίστηκε η ανάδειξη του Χίτλερ στη θέση του καγκελαρίου της Γερμανίας. Επρόκειτο για μια γενική πολιτική κατεύθυνση, που άναβε το «πράσινο φως» στο αρχηγό των Ναζί, στο δρόμο του για την εξουσία. Τα επιμέρους όμως προβλήματα που συνδέονταν με αυτή την εξέλιξη - όπως, για παράδειγμα, η σύναψη κυβερνητικής συμμαχίας ανάμεσα στους Ναζί και τους Εθνικιστές, η σύνθεση της κυβέρνησης, αλλά και η απαίτηση των χιτλερικών για διάλυση της Βουλής και προκήρυξη νέων εκλογών- αφέθηκε να τα λύσουν μέσα από διαπραγματεύσεις οι βασικοί πολιτικοί εκπρόσωποι της γερμανικής άρχουσας τάξης.