Τον Ιανουάριο του 1913, ένας άντρας του οποίου το διαβατήριο έγραφε “Σταύρος Παπαδόπουλος” αποβιβάστηκε από το τρένο της Κρακοβίας στο σταθμό “Βόρειος Τερματικός” της Βιέννης. Ο άντρας με σκοτεινή επιδερμίδα και με ένα παχύ μουστάκι κουβαλούσε μαζί του μια ξύλινη βαλίτσα. «Καθόμουν στο τραπέζι», έγραψε αργότερα ο άντρας που είχε έρθει να γνωρίσει, «όταν η πόρτα άνοιξε με ένα χτύπημα και ένας άγνωστος άντρας μπήκε.Ήταν κοντός, λεπτός και είχε ένα βλέμμα που κάθε άλλο από φιλικότητα έδειχνε».
Ο συγγραφέας αυτών των γραμμών ήταν ένας αντιφρονούντας Ρώσος διανοούμενος, εκδότης της ριζοσπαστικής εφημερίδας Pravda (Η Αλήθεια). Το όνομά του ήταν Λέων Τρότσκι. Ο άνθρωπος που περιέγραφε δεν ήταν στην πραγματικότητα ο Παπαδόπουλος, αλλά Iosif Vissarionovich Dzhugashvili, γνωστός στους φίλους του ως Koba και σε εμάς ως Ιωσήφ Στάλιν. Ο Τρότσκι και ο Στάλιν ήταν μόνο δύο από τους εξέχοντες άνδρες που ζούσαν στο κέντρο της Βιέννης του 1913 και των οποίων η ζωή θα διαμόρφωνε μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ιστορίας του 20ού αιώνα. Οι δύο επαναστάτες είχαν καταφύγει στη Βιέννη όντας κυνηγημένοι.
Ο Σίγκμουντ Φρόυντ αντίθετα ήταν ήδη καλά εδραιωμένος στην πόλη. Ο σπουδαίος ψυχαναλυτής, ο άνθρωπος που εξερεύνησε τα μυστικά του ανθρώπινου νου, έζησε και εξασκούσε το επάγγελμα του στην οδό Berggasse.
Παράλληλα, ο νεαρός Γιόσιπ Μπροζ, που αργότερα έγινε ο ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας, γνωστός και ως Τίτο, εργάστηκε στο εργοστάσιο αυτοκινήτων Daimler στο Wiener Neustadt, νότια της Βιέννης, όπου αναζητούσε χρήματα και μια καλύτερη ζωή.
Last but not least, ο 24χρονος Αδόλφος από την βορειοδυτική Αυστρία, με το ματαιωμένο όνειρο ζωής να σπουδάσει ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης. Είχε αποτύχει ήδη 2 φόρες και πλέον ζούσε σε μια αποθήκη στην Meldermannstrasse κοντά στο Δούναβη. Χρειάζεται περαιτέρω συστάσεις;
Εν τω μεταξύ στο παλάτι Χόφμπουργκ βρισκόταν ο ηλικιωμένος αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’ της Αυστρίας (Franz Joseph) ο οποίος βασίλευε από τη μεγάλη χρονιά των επαναστάσεων το 1848.
Ο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστρίας, ο διορισμένος διάδοχός του, κατοικούσε στο διπλανό παλάτι Belvedere περιμένοντας ανυπόμονο το θρόνο. Η δολοφονία του τον επόμενο χρόνο θα πυροδοτούσε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Βιέννη το 1913 ήταν η πρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας των 15 εθνών και των 50 εκατομμυρίων υπηκόων. Δεν ήταν ακριβώς ένα καζάνι που έβραζε, είχε προσελκύσει όμως όλους τους φιλόδοξους άνδρες από όλη την αυτοκρατορία, αναφέρει η Dardis McNamee, αρχισυντάκτρια της Vienna Review, αυστριακής εφημερίδας στην αγγλική γλώσσα, η οποία ζούσε στην πόλη για 17 χρόνια.
Λιγότερο από το 50% των 2 εκατομμυρίων κατοίκων της πόλης ήταν ντόπιοι και περίπου το 1/4 είχε καταγωγή από τη Βοημία (σημερινή δυτική Τσεχία) και τη Μοραβία (σημερινή ανατολική Τσεχία). Έτσι τα τσέχικα ήταν η 2η επικρατέστερη γλώσσα στην πόλη. Η Βιέννη ζούσε τη δική της Βαβέλ, με 12 διαφορετικές γλώσσες να μιλιούνται σε όλη την πόλη. Οι αξιωματούχοι του αυστροουγγρικού στρατού έδιναν τις εντολές τους σε 11 γλώσσες εκτός της γερμανικής και κάθε γλώσσα είχε την δική της επίσημη μετάφραση του εθνικού ύμνου.
Και αυτό το μοναδικό μείγμα δημιούργησε το πολιτιστικό φαινόμενο των Βιεννέζικων καφενείων. Ο θρύλος λέει ότι η γέννηση τους ξεκίνησε από τα σακιά καφέ που άφησαν πίσω τους οι Οθωμανοί μετά την αποτυχημένη πολιορκία του 1683. Η κουλτούρα των καφέ και η έννοια της συζήτησης και την αντιπαράθεσης ήταν πλέον μέρος της βιεννέζικης ζωής, μας εξηγεί ο Charles Emmerson, συγγραφέας του "1913: In Search of the World Before the World" (1913 Αναζήτηση του κόσμου πριν τον μεγάλο πόλεμο).
Η βιεννέζικη πνευματική κοινότητα ήταν αρκετά μικρή στην πραγματικότητα και όλοι γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Το κράτος δεν ήταν τόσο καλά οργανωμένο, γεγονός που ευνοούσε πολιτικούς αντιφρονούντες και κυνηγημένους. Αν κάποιος επιθυμούσε να κρυφτεί στην Ευρώπη και ταυτόχρονα να συναντήσει πολλούς ενδιαφέροντες ανθρώπους, τότε η Βιέννη ήταν η ιδανική επιλογή.
Το αγαπημένο στέκι του Φρόιντ ήταν το Cafe Landtmann που εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και σήμερα (από το 1873). Ο Τρότσκι και ο Χίτλερ σύχναζαν στο Cafe Central λίγα λεπτά πιο μακριά με τα πόδια. Διάβασμα εφημερίδας, κέικ, σκάκι και κουβεντούλα ήταν στο καθημερινό πρόγραμμα των πελατών του καφέ.
Cafe Central
Αν και η πόλη ήταν, και παραμένει, συνώνυμη με τη μουσική, η σκοτεινή πλευρά της ήταν ιδιαίτερα ζοφερή. Τεράστιος αριθμός πολιτών ζούσε σε παραγκουπόλεις και το 1913 σχεδόν 1.500 Βιεννέζοι αυτοκτόνησαν. Η εκτεταμμένη πυρκαγιά που ξέσπασε τον επόμενο χρόνο κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πνευματικής ζωής της Βιέννης.
Η αυτοκρατορία διαλύθηκε το 1918, οδηγώντας τους Χίτλερ, Στάλιν, Τρότσκι και Τίτο σε σταδιοδρομίες που θα σηματοδοτούσαν την παγκόσμια ιστορία για πάντα.
Και η φαντασία οργιάζει για το αν ο Χίτλερ συνάντησε ποτέ τον Τρότσκι ή ο Τίτο συνάντησε τον Στάλιν και βέβαια για το αν όλοι αυτοί επισκέπτονταν τον Φρόιντ για συνεδρίες...
Πηγές: geografikoi.gr, BBC, Wikipedia
